آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که شما یک انسان منحصر به فرد هستید. حتی مطابق تحقیقات دو قلوهای همسانی که DNA آن‌ها حدود 99 درصد به یکدیگر شباهت دارد هم منحصر به فرد هستند و هر کدام دارای ویژگی‌ها و توانایی‌های خاص و منحصر به فردی هستند.
پس شما هم با تمام انسان‌های اطرافتان متفاوت هستید. شما هم از ویژگی‌ها و استعدادهای خاصی برخوردار هستید که شاید تا امروز از آن بی اطلاع بوده‌اید.
به راستی شما تا چه اندازه در مورد خودتان شناخت دارید؟ آیا می‌دانید که چه ویژگی‌ها، استعدادها و توانایی‌هایی دارید؟
در حقیقت بیشتر ما انسان‌ها آن‌قدری که در تلاش هستیم دیگران را بشناسیم در پی شناخت خودمان نیستیم و همین موضوع باعث می‌شود که هیچ‌گاه به موفقیت و به یک زندگی سرشار از خوشبختی دست پیدا نکنیم.
در این مقاله با خودشناسی و راه‌های رسیدن به آن آشنا می‌شوید. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
خود شناسی چیست؟
خود شناسی به این معناست که تلاش کنیم نسبت به توانایی‌ها، باورها، عقاید، استعدادها و ویژگی‌های شخصیتی خود به شناخت کاملی دست پیدا کنیم.
در واقع برای دست پیدا کردن به خودشناسی ما باید تکه تکه‌ی وجودمان را مورد بررسی و کنکاش قرار دهیم تا بتوانیم به شناخت قابل توجهی از خودمان دست پیدا کنیم. در واقع بهتر است در همین ابتدای مقاله به این موضوع اشاره کنیم که فرایند خود شناسی بسیار پیچیده و دشوار است. و ممکن است تا پایان عمر هیچ‌گاه به شناخت کاملی از خودمان دست پیدا نکنیم. البته قسمت دردناک ماجرا اینجا است که امکان دارد زمانی خودمان وتوانایی هایمان را شناسایی کنیم که دیگر زمان کافی برای استفاده کردن از توانایی‌ها و استعدادهایتان نداشته باشیم.
البته هیچ گاه برای شروع دیر نیست اما اگر کمی زودتر شروع کنیم و زودتر در مورد خودمان به شناخت دست پیدا کنیم خواهیم توانست موفقیت‌های بزرگتری را رقم بزنیم.
شاید تا به حال نام رستوران‌های زنجیره‌ای مک‌دونالد را شنیده باشید. موسس این رستوران‌های زنجیره‌ای شخصی بود به نام ری کراک که در سن 52 سالگی اقدام به تاسیس این رستوران‌های زنجیره ای کرد. البته ایده‌ی اصلی مربوط به دو برادر بود که اولین شعبه‌ها را تاسیس کردند ولی به اندازه ری راک چشم‌انداز بزرگی نداشتند. در واقع ری راک سال‌های پایانی عمرش دست به چنین موفقیت بزرگی زد و شاید هیچ‌گاه به آن مقداری که می‌خواست نتوانست طعم رسیدن به موفقیت را بچشد.
پس یادتان باشد هر چه سریع‌تر نسبت به خودتان و توانایی‌هایتان به شناخت دست پیدا کنید، سریع‌تر به موفقیت می‌رسید و زمان بیشتری برای لذت بردن از موفقیت خود دارید.
خودشناسی چه اهمیتی دارد؟
شاید تا امروز از اهمیت خودشناسی و تاثیری که می‌تواند بر زندگی شما بگذارد، آگاه نبوده‌اید. اما دیگر وقت آن رسیده است که بدانید این شناخت می‌تواند چه تاثیر شگفت انگیزی بر زندگی شما بگذارد.
-
زمانی که به خودشناسی برسید، می‌توانید شخصیت خودتان را بهتر و فوق العاده تر کنید:
اگر علاقمند به پادکست‌های روانشناسی باشید تا به حال بسیار شنیده‌اید که انسان باید حتی نقاط ضعف و کاستی‌هایی که در وجودش قرار دارد را هم دوست داشته باشد که این حرف به نظر تا حدودی درست و معقولانه است. اما به نظر من کاستی‌ها و نقاط ضعفی که در شخصیت ما وجود دارد. حاصل عدم شناخت ما نسبت به خودمان است که اگر کمی تلاش کنیم و آن‌ها را شناسایی کنیم، می‌توانیم آن‌ها را از شخصیتمان حذف کنیم و یا را بهبودشان ببخشیم.
برای مثال تصور کنید که شما به خوبی نمی‌توانید در جمع صحبت کنید یا از فن بیان چندان خوبی برخوردار نیستید، یا از چیزهای مختلفی می‌ترسید و ده‌ها نقطه ضعف دیگری که ممکن است با آن‌ها رو به رو باشید. تمام این کاستی‌ها قابل حل شدن و بهبود هستند و تنها کافی است که شما آن‌ها را شناسایی کنید و بپذیرید که چنین نقطه ضعفی دارید و بعد برای بهبود آن تلاش کنید. به این صورت شما می‌توانید تمامی نقاط ضعف خود را برطرف کنید و از خودتان شخصیت بهتر و فوق العاده‌تری بسازید.
پس فراموش نکنید، خودشناسی اولین قدم و مهم‌ترین قدم برای تغییر و بهبود شخصیت ما است.
-
با خودشناسی می‌توانید، روابط بهتری با دیگران داشته باشید.
شاید بسیار شنیده‌اید که اگر می‌خواهید در روابط خود با دیگران به خوبی عمل کنید، باید اول طرف مقابلتان را به خوبی بشناسید. مشکل دقیقا همین جا است. شما قبل از اینکه در مورد دیگران به شناخت دست پیدا کنید، باید ابتدا نسبت به خودتان به شناخت برسید.
شما باید دقیقا بدانید که چه ویژگی‌های شخصیتی دارید. از چه چیزهایی خوشتان می‌آید و چه چیزی ممکن است، آرامشتان را برهم بزند .وقتی که به خوبی در مورد خودتان به شناخت دست پیدا کنید، اشخاصی را برای ورود به مسیر زندگیتان دعوت می‌کنید که بتوانند با ویژگی‌های اخلاقی شما کنار بیایند و خصوصیاتی مشابه با شما داشته باشند. پس اگر خواهان داشتن روابط پایدار و سالم هستید، باید ابتدا خودتان را به خوبی بشناسید.
-
با شناخت خودتان می‌توانید، اهداف درستی را برای زندگی خود انتخاب کنید :
نمی‌دانم تا امروز با چه سبکی زندگی کرده‌اید. آیا تا به حال هدف زندگی و آینده‌ی خود را مشخص کرده‌اید یا خیر؟ در هر صورت فراموش نکنید، قبل از تعیین هدف و آینده‌ای که می‌خواهید در مسیر رسیدن به آن گام بردارید، باید ابتدا خودتان، علایق و استعدادهایتان را شناسایی کنید و سپس هدف خود را مشخص کنید و در مسیر رسیدن به آن گام بدارید.
-
با خودشناسی می‌توانید، شغلی را انتخاب کنید که با شخصیت و علایق شما متناسب است:
آیا از شغلی که اکنون دارید، راضی هستید؟ آیا این جایگاهی که در آن قرار دارید، همان جایگاهی است که لیاقت رسیدن به آن را داشته‌اید؟
نمی‌دانم پاسخ شما به این سوال دقیقا چیست. اما اگر جوابتان منفی است، نشان دهنده‌ی این موضوع است که شما در انتخاب مسیر کاریتان اشتباه کرده‌اید و بدون شناخت کافی از خودتان، استعدادها و علایقتان تصمیم‌گیری کرده‌اید.
پس شما قبل از اینکه بخواهید، هر تصمیمی برای زندگی و آینده‌ی خود بگیرید، باید خودتان و شخصیتتان را بهتر بشناسید.
-
با خودشناسی به باورها و اعتقادات غلط و کورکورانه‌ی خود پایان دهید:
یکی دیگر از فواید خود شناسی این است که شما با استفاده از این موضوع می‌توانید، باورها و اعتقادات غلطی که در وجودتان نفوذ کرده است را پیدا کنید و از شر تعصبات کورکورانه رها شوید و آن تصمیمی را بگیرید که خودتان دوست دارید و متناسب با شخصیت و ماهیت وجودیتان است.
-
با خودشناسی می‌توانید که در با ارزش‌ترین دارایی های زندگیتان که همان وقت و ثروت است، صرفه جویی کنید:
زمانی که شما به شناخت کاملی از خودتان دست پیدا کرده باشید، دیگر سراغ مسیرهای اشتباه و تصمیمات اشتباه نمی‌روید و همین موضوع باعث می‌شود که دیگر زمان، توجه و ثروت خودتان را درمسیرهای اشتباهی خرج نکنید.
راهکارهای رسیدن به خود شناسی:
راه‌های زیادی برای رسیدن به خود شناسی وجود دارد که در این جا به چند مورد از بهترین و کارآمد ترین راه‌های آن می‌پردازیم:
- ما انسان‌ها دقیقا بازتابی از افکاری هستیم که آن را در سر می‌پرورانیم، شاید تا به حال بارها با خودتان فکر کرده‌اید که چاق هستید، قد بلندی دارید یا پوستتان به اندازه کافی زیبا و خوب نیست. اما شما تا آن اندازه که فکر می‌کنید هم بد نیستید. بلکه افکار شما مدام با یادآوری این نکات حساسیت شما را بر روی این موضوع زیاد می‌کنند و شما پی در پی فکر می‌کنید که به اندازه کافی خوب نیستید و هیچ قابلیت و توانایی ندارید و وجود شما پر از کمی و کاستی است.
پس پیش از شناخت خود باید تمام افکاری که تا امروز نسبت به خودتان داشته اید را دور بریزید و با دیدگاه جدیدی خودتان را بشناسید.
- یکی دیگر از راهکارهایی که می‌توانید از آن استفاده کنید، این است که مدیتیشن کنید. با این کار می‌توانید افکار خودتان را به خوبی کنترل کنید.
در مدیتیشن کردن شما چند دقیقه چشمانتان را می‌بندید و تنها روی افکار خود متمرکز می‌شوید و زمانی که حواستان پرت شد دوباره سعی می‌کنید که افکار خود را کنترل کنید. این کار باعث می‌شود که به درون خود بروید و در مورد خودتان به شناخت دست پیدا کنید. این روش شاید جزء گام‌های ابتدایی برای رسیدن شما به خودشناسی باشد.
- یکی دیگر از راهکارهای دست یافتن به خودشناسی این است که علایق ، استعداد ها و آرزوهایی که دارید را بنویسید ، با انجام این کار شما تا حدودی نسبت به خودتان،علایق و استعدادهایی که دارید به شناخت دست پیدا می‌کنید.
- خاطره نویسی یکی از موثرترین روش‌های خودشناسی به شمار می‌آید. زمانی که خاطراتتان و اتفاقات آن روزی که پشت سر گذاشته اید را بنویسید، قطعا شگفت‌زده خواهید شد. زیرا با این کار می‌توانید نسبت به خودتان و رفتارهایی که حتی ممکن است به صورت ناخودآگاه از شما سر زده باشد شناخت پیدا کنید. پس خاطره نویسی یکی از بهترین راه‌های شناخت و کشف ویژگی‌های شخصیتی ما است.
- امشب به تمام نقاط ضعف و قوتی که دارید، فکر کنید و تمام آن‌ها را در یک دفتر یادداشت کنید. حتی برای این کار و پی بردن به تمام نقاط ضعف و قوت خود می‌توانید که از خانواده یا دوستانتان هم کمک بگیرید.
- روشی به نام درون‌نگری. نمی‌دانم تا به حال با واژه‌ای به نام درون‌نگری مواجه شده‌اید یا نه. اما شما با استفاده از این تکنیک می‌توانید که نسبت به خودتان به شناخت دست پیدا کنید. در این تکنیک شما به بررسی و کنکاش در درون خود می‌پردازید و سعی می‌کنید که افکار و احساسات خود را به طور دقیق شناسایی کنید. حواستان باشد روش انجام آن با مدیتیشن یا مراقبه متفاوت است.
- برای شناخت بهتر خودتان می‌توانید از تست‌های شخصیت شناسی که معتبر و کار آمد است استفاده کنید. آن تست‌ها یک دیدگاه به شما می‌دهد. اما بپذیرید که با توجه به شرایط روحی که در زمان انجام تست دارید و یا اینکه در کدام موقعیت (منزل، محل کار و یا زمانی که با دوستانتان هستید) را در هنگام پاسخ دادن به سوالات متصور می‌شوید، پاسخ تست‌ها متفاوت است. در زیر به معرفی چند تست شخصیت شناسی معتبر می‌پردازیم:
- تست شخصیت شناسی MBTI
- تست شخصیت شناسی انیاگرام
- شخصیت شناسی با تست دیسک DISK
- کمک گرفتن از یک مشاور خوب و کار بلد یکی دیگر از روش‌هایی است که با استفاده از آن می‌توانید، نسبت به خودتان به شناخت دست پیدا کنید.
- گاهی بهتر است برای شناخت خودمان از کتاب‌ها کمک بگیریم. در زیر به معرفی چند کتاب که در این زمینه می‌تواند به شما کمک کند، می‌پردازیم:
معرفی چند کتاب در زمینه‌ی خودشناسی
- کتاب خودشناسی به روش یونگ/نویسنده: مایکل دانیلز
- کتاب خودشناسی/نویسنده: آلن دو باتن
- کتاب نیمه تاریک وجود/نویسنده:دبی فورد
- هنر و علم خودشناسی/نویسنده: پیتر هالینز
- خودت را به فنا نده/نویسنده: گری جان بیشاپ
سخن پایانی:
فرایند رسیدن به خودشناسی قطعا کار بسیار دشواری است و شما ممکن است در این راه مجبور شوید تمام باورهایی که در طی چندین سال گذشته با آن زندگی کرده‌اید را کنار بگذارید، تا بتوانید در مورد آن چیزی که واقعا هستید به شناخت دست پیدا کنید.
امیدوارم با خواندن این مقاله بتوانید به خودشناسی دست پیدا کنید و تصمیماتی بگیرید که متناسب با شخصیتتان است.
